ભારતમાં બન્યું ભારતનું ‘કવચ’, સામ-સામે નહીં થાય ટ્રેનની ટક્કર

Indian Railway: જો એક જ રેલ્વે ટ્રેક પર બે ટ્રેન સામસામે આવી જાય તો તેમની વચ્ચે હવે ટક્કર નહીં થાય, પરંતુ ‘કવચ’ (Kavach) ને કારણે બંને ટ્રેનના પૈડા લગભગ 300 થી 400 મીટર દૂર અટકી જશે. આ વિશેષતા સ્વદેશી ટેકનોલોજી ‘કવચ’ સિસ્ટમમાં છે. સિકંદરાબાદ પાસે તેના સફળ પરીક્ષણ બાદ રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું કે અમને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (Narendra Modi)ના વિઝનમાં પૂરો વિશ્વાસ છે. આ વર્ષે અમે આ ટેક્નોલોજીને 2 હજાર કિલોમીટર સુધી લાગુ કરીશું. જ્યારે અમે દર વર્ષે 4 થી 5 હજાર કિલોમીટર સુધી આ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવાનું ચાલુ રાખીશું. તેમજ ટેક્નોલોજીની નિકાસ પણ કરવામાં આવશે.

આ અગાઉ, રેલવેએ સ્વદેશી ઓટોમેટિક ટ્રેન પ્રોટેક્શન (ATP) કવચ સિસ્ટમનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું હતું. આ માટે તેલંગાણાના સિકંદરાબાદ નજીક સનતનગર-શંકરપલ્લી રૂટ પર બે ટ્રેનો સામસામે દોડાવવામાં આવી હતી, જેમાં એક ટ્રેનમાં રેલ્વે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવ હાજર હતા. જ્યારે બીજી ટ્રેનમાં રેલવે બોર્ડના અધ્યક્ષ વીકે ત્રિપાઠી સહિત અન્ય અધિકારીઓ હાજર હતા. રેલવે મંત્રી વૈષ્ણવ જે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી રહ્યા હતા તે ટ્રેન ખૂબ જ ઝડપે દોડાવવામાં આવી હતી. સિગ્નલ મળતાં જ વૈષ્ણવ ટ્રેને સામેથી આવતી બીજી ટ્રેનથી લગભગ 380 મીટર પહેલાં જ ટ્રેનને બ્રેક લગાવી દીધી હતી. આ માટે રેલવે મંત્રીએ બધાને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.

આ રીતે કામ કરે છે કવચ (Kavach)

રેલવે અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે કવચ (Kavach)એ રેડિયો સંચાર આધારિત અથડામણ ઉપકરણ નેટવર્ક છે જે ટ્રેન અકસ્માતોને રોકવા માટે રચાયેલ છે. સિસ્ટમ ત્રણ સ્થિતિમાં કામ કરે છે. જ્યારે કોઈ ટ્રેન એવા સિગ્નલમાંથી પસાર થાય છે જ્યાં તેને પસાર થવાની મંજૂરી નથી, ત્યારે તેના દ્વારા ભયનો સંકેત મોકલવામાં આવે છે. જો લોકો પાયલોટ ટ્રેનને રોકવામાં નિષ્ફળ જાય તો ‘કવચ’ ટેકનિક આપોઆપ ટ્રેનની બ્રેક લગાવી દે છે અને ટ્રેન દુર્ઘટના થતા બચી જાય છે. આ ટેક્નોલોજીને સૌથી ઉંચા સ્તરે SIL-4 (સિસ્ટમ ઇન્ટિગ્રિટી લેવલ-4) મળ્યું છે.

રેલવે કરી રહી છે આયોજિત કામ

રેલ્વે ટ્રાફિકનો 96% હાઇ-ડેન્સિટી નેટવર્ક અને ભારે ઉપયોગમાં લેવાતા નેટવર્ક રેલ માર્ગો પર વહન થાય છે. આ ટ્રાફિકને સુરક્ષિત રીતે દૂર કરવા માટે રેલવે બોર્ડ કવચ કાર્યનું આયોજન કરી રહ્યું છે. 2022ના કેન્દ્રીય બજેટમાં આત્મનિર્ભર ભારત પહેલ હેઠળ ‘કવચ’ હેઠળ રેલ નેટવર્કને 2 હજાર કિલોમીટર સુધી લાવવાની યોજના બનાવવામાં આવી રહી છે. દક્ષિણ મધ્ય રેલ્વેમાં અત્યાર સુધીમાં 1098 કિલોમીટરના રૂટ પર કવચ લગાવવામાં આવ્યું છે અને 65 લોકોમોટિવ ફીટ કરવામાં આવ્યા છે. કવચને હાઈ-ડેન્સિટી દિલ્હી-મુંબઈ અને દિલ્હી-હાવડા રેલ માર્ગો પર પણ સ્થાપિત કરવાની યોજના છે, જેની કુલ લંબાઈ લગભગ 3000 કિલોમીટર છે. આ ડિજિટલ સિસ્ટમના સંચાલનનો ખર્ચ પ્રતિ કિમી 50 લાખ રૂપિયા છે, જે વૈશ્વિક સ્તરે ચાર ગણો વધારે છે.